Categoriearchief: project

Voedselbos de Overtuin

In 2018 gaat Rotterdam Forest Garden Network een nieuw project realiseren in de stad Rotterdam: Voedselbos de Overtuin. In samenwerking met Trompenburg, Moestuinman, en St. Voedselbosbouw NL. krijgt een gedeelte van Trompenburg Tuinen & Arboretum, de Overtuin, een nieuwe invulling als voedselbos. Voedselbos De Overtuin is ruimtelijk opgebouwd uit vier delen, elk met een eigen karakter. In Voedselbos de Overtuin wordt de rijke botanische kennis van Trompenburg gekoppeld aan voedselproductie, ecologische rijkdom en een hoge belevingswaarde. Voedselbos de Overtuin biedt ruimte voor ontmoeting, educatie, recreatie en participatie op het gebied van natuur, voedsel en tuinkunst en vormt daarmee een bijzondere nieuwe aanvulling op het groene palet van Trompenburg.

Update 2020: De eerste fase van de aanleg is afgerond en de tweede fase is in uitvoering. Coöperatie Ondergrond – voortgekomen uit het Rotterdams Forest Garden Netwerk – is de beheerder en ontwikkelaar van het voedselbos en gebruikt Voedselbos De Overtuin als hub in een netwerk van voedselbostuinen in Rotterdam.

Onderzoek Voedselbosbouw in het Deltalandschap van start

Dit voorjaar is het door ons geïnitieerde onderzoek “Voedselbosbouw in het Deltalandschap” van start gegaan. Het onderzoek  is een samenwerking tussen Paul de Graaf Ontwerp & Onderzoek, agrarisch communicatiebureau Voord & Wij en het Rotterdamse Forest Garden Netwerk en  komt tot stand met een subsidie van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. Het vormt het eerste deel van een gelijknamig project, dat toewerkt naar realisatie op grotere schaal van voedselbossen in de Metropoolregio Rotterdam Den Haag.

Het projectteam onderzoekt de potentie van voedselbossen voor de voedselvoorziening en het landschap van de Metropoolregio Rotterdam – Den Haag. Met dit onderzoek willen we verkennen of de lessen die zijn geleerd bij de ontwikkeling van het Voedselbos  Vlaardingen kunnen worden opgeschaald. Het onderzoek stelt vragen aan de orde als: Hoe kan een duurzaam agro-ecologisch voedsellandschap worden ontwikkeld? Wat zijn de sociale en economische dragers van dit landschap? Op welke manier kunnen natuur, recreatie en voedselproductie integraal worden gecombineerd? Wat is de rol van ontwerpende disciplines in de ontwikkeling en realisatie van dit landschap?

Om te onderzoeken hoe voedselbossen kunnen bijdragen in de ontwikkeling van dit landschap inventariseren we belangrijke randvoorwaarden, analyseren we relevante voorbeelden en formuleren we basisprincipes. Daarnaast worden de kansen en mogelijkheden vanuit diverse perspectieven geanalyseerd: landschappelijk/ecologisch, planmatig/juridisch, economisch/productief en sociaal/cultureel. Op regionaal niveau resulteert deze analyse in een kansenkaart, die op lokaal niveau in haalbare modellen wordt vertaald. Reflectie vindt plaats via een klankbordgroep met experts van de Provincie Zuid-Holland, Wageningen Universiteit, St. Voedselbosbouw Nederland, Staatsbosbeheer en LOLA landschapsarchitecten.

Het onderzoek legt de basis voor concrete projecten die in het tweede deel van het project worden uitgewerkt. Daarom worden vanaf het begin boeren en andere stakeholders betrokken in het onderzoek. De bedoeling is om toe te werken naar een of meerdere samenwerkingsverbanden die uitmonden in concrete voedselbosprojecten in de regio.

Eetbaar park op MARCONIA

[ UPDATE (eind 2016) : dit plan staat op pauze ]

Een van de ambities van het RFGN is om de manier waarop openbaar groen in de stad wordt vorm gegeven, aangelegd en onderhouden te vernieuwen. In samenwerking met coöperatie Marconia en Urban Green gaat RFGN een eetbare groene omgeving realiseren waarin Marconia zich kan ontwikkelen maar die mogelijk ook waarde heeft voor toekomstige functies. Vooruitlopend op deze ontwikkeling heeft Moestuinman de naam MARCONIA alvast in wilgenletters aangeplant.

Marconia gaat voor eigenwijze groene gebiedsontwikkeling

Marconia is 30.000m2 voormalig rangeerterrein aan de Marconistraat in het Rotterdam Innovation District. De komende tien jaar realiseert Marconia een openbare experimenteerruimte voor vernieuwers uit het bedrijfsleven, overheid, kennisinstellingen
en burgers/bewoners. Marconia daagt hen uit hun innovaties samen te ontwikkelen en te testen. Eén van de projecten is de realisatie van een eetbaar park. Hiervoor slaan Urban Green, het Rotterdam Forest Garden Netwerk en coöperatie Marconia de handen ineen.

Marconia | 3ha vruchtbare grond voor innovatie
“Op de 3ha terrein ontstaat een tijdelijke off-grid dorp rond een evenemententerrein. Op kleine bouwkavels ontwikkelen en tonen architecten en ontwerpers duurzame paviljoens, doen leerling-stratenmakers of -hoveniers werkervaring op, of helpt een buurman uit Oud-Mathenesse als deeltijd klusjesman. Tegelijk is het een plek waar je door een groen park loopt en geniet van (buiten)kunst of spelenderwijs kunt leren over verbouwen van je eigen groen of een concert bijwoont. En je waarschijnlijk ook tijdelijk kunt wonen. Zo ontstaan nieuwe verbindingen tussen stad en haven.” Marte Kappert, initiatiefnemer van Marconia.

Groene start
De ontwikkeling van een voedselbos en leerwerkplek vanaf deze zomer is een belangrijke eerste stap. “Wij verbinden in het gebied partijen als WMO Radar, stichting Zuid-Hollands Landschap, Hogeschool Rotterdam, Wellant College, Attent Praktijkschool uit Delfshaven, TU Delft en Lab op Straat.” aldus Tieme Haddeman van Urban Green. “Met omwonenden, studenten van praktijkopleidingen en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt laten we een stadspark groeien, waarin we vernieuwende vormen van aanleg, beheer en onderhoud uitproberen. Zo ontstaat een groene (eetbare) omgeving met toekomstwaarde waarin gewoond, gewerkt en ontspannen kan worden.” vervolgt Max de Corte van het RFGN.

Vernieuwend concept
Urban Green, RFGN en Marconia willen laten zien dat je in de transitie van een oud havengebied naar moderne woon-werkgebied slim kunt omgaan met de aanwezige tijd en ruimte. Gelijktijdige ontwikkeling van bebouwing en groen is het uitgangspunt. Volgens
wethouder Adriaan Visser (o.a. Binnenstad en Haven) is Marconia een mooi, tijdelijk initiatief. “Dit concept slaat een brug tussen stad en haven en geeft een extra impuls aan de reeds ingezette metamorfose van Merwe-Vierhavens.”

Lees meer over het plan op de website van Citylab hier

Onze partners:  Marconia  / Urban Green

 

Voedselbos Vlaardingen: na de opening, het vervolg

Met de officiële opening van het Voedselbos Vlaardingen zaterdag 20 juni j.l. is fase 1 van de aanleg van dit ‘grootste randstedelijke voedselbos’ afgesloten. Dit voorjaar vanaf januari zijn de condities gecreëerd voor het voedselbos om zich te ontwikkelen: er zijn hoogteverschillen gemaakt met drogere terpen en een waterpartij (in een gesloten grondbalans),  de houtwal is gesnoeid, groenbemester is ingezaaid en de eerste bomen en struiken zijn gepland. Een aantal grote bomen zijn in overleg met de bomenstichting gekapt om te voorkomen dat ze het voedselbos vallen in de komende jaren. De bomen zijn afgetopt op 6 meter zodat ze de komende jaren als habitat kunnen dienen voor allerlei dieren. De afgezaagde stammen en grote takken zijn geënt met paddenstoelenbroed (shii take en populierenleemhoed) en met wat geluk zal de eerste oogst hiervan al beschikbaar zijn in het najaar.

De eerste bomen die zijn geplant (op Boomfeestdag) zijn walnoten, zij zullen de komende jaren uitgroeien tot de hoge-kruinlaag van het voedselbos, aangevuld met nog te planten tamme kastanjes in de zuidoosthoek van het terrein. Daarnaast hebben we een aantal eetbare hagen en wilgenvlechtwerken aangeplant die samen met de uitgegraven waterpartij het openbare en het semi-openbare gedeelte van elkaar scheiden.

Het voedselbos is altijd toegankelijk. In het openbare deel kan altijd gewandeld worden. Het semi-openbare deel kun je alleen in op de dagen dat er iemand van het Voedselbos aanwezig is, maar is door zichtlijnen wel altijd visueel toegankelijk. Zo vinden we een balans tussen ecologisch, productief en recreatief beheer.

De  volgende fase is de aanplant van kleinere bomen, struiken en de eerste vaste planten in het najaar. De details van het beplantingsontwerp zijn we nu aan het uitwerken. Naarmate de hoge en lage kruinlaag en de struiken groter worden zullen de kruidlaag en de bodembedekkers worden aangeplant. Voorlopig mogen de pioniersplanten die bekend staan als onkruid (zoals distels en brandnetel) voor ons de bodem bewerken samen met de bodemverbeteraars die we hebben gezaaid. Zo zal het voedselbos stap voor stap groeien. Ondertussen willen we zoveel mogelijk leren van deze pilot. Hoe gaat de biodiversiteit zich ontwikkelen in het voedselbos? Hiervoor hebben we een biodiversiteitsmeting laten doen. Welke bomen, struiken en planten gaan het goed doen? En hoe kunnen we uit het voedselbos inkomsten genereren die de kosten van onderhoud kunnen dekken? Zo willen we de basis leggen voor een nieuwe vorm van beheer van stadsrandgebieden en een nieuw beroep: voedselboswachter.

Het is deze inzet die het voor het Recreatieschap Midden-Delfland en Provincie Zuid-Holland interessant maakt ons de ruimte te bieden en te steunen. Zij zijn op zoek naar een nieuwe rolverdeling tussen burgers, ondernemers en overheid en naar innovatieve benaderingen van beheer van de groene ruimte en ons initiatief in Vlaardingen past hier naadloos in. De hoop is dat het Voedselbos een kraamkamer zal vormen voor ideeën die ook op grotere schaal kunnen worden toegepast.

Wordt vervolgd.

Volg de ontwikkeling van Voedselbos Vlaardingen op www.voedselbosvlaardingen.nl

Aanleg Voedselbos Vlaardingen van start

Afgelopen vrijdag is begonnen met de aanleg van Voedselbos Vlaardingen. De financiering van de aanleg is binnen met bijdragen van het Fonds Schiedam-Vlaardingen, Omgevingsfonds Midden-Delfland en de Uitvoeringsregeling Groen van de Provincie Zuid-Holland. We zijn blij met de erkenning uit het maatschappelijk veld en van de regionale overheid. De beheersovereenkomst met de Groenservice Zuid-Holland is vrijwel rond, en er is groen licht gegeven om te beginnen met de aanleg.

De eerste fase is het grondverzet. Door plaatselijk grond af te graven en dit in terpen op te brengen ontstaan drogere en nattere gedeelten in het gebied. Deze verschillen stellen ons in staat ook grote bomen die graag wat droger staan mee te nemen in het ontwerp en ze dragen bij aan de biodiversiteit. Eind van de week is het grondwerk klaar. Dan kan de bodem zetten tot we gaan aanplanten.

In de planning staan een boomplantdag in maart en aanplantdagen in april.

Meer info over Voedselbos Vlaardingen en het verloop van de aanleg kun je volgen op de website van Stichting Voedselbos Vlaardingen: www.voedselbosvlaardingen.nl

Voedselbos Vlaardingen

Op deze locatie net buiten Vlaardingen wordt een randstedelijke forest garden gerealiseerd. De onderhandelingen over een gebruikscontract met de GZH zijn nagenoeg rond evenals de fondsenwerving. We zullen dit najaar met het  grondwerk te beginnen en begin volgend jaar met de aanplant van bomen en houtachtigen. Volg de website voor meer info.

Forest Garden Schiedam

Op Boerderij Landvreugd, één van de projectlocaties van de Schiedamse stichting Voedselbanktuinieren, is in april 2014 een forestgarden aangelegd. Na enkele maanden  van ontwerpen en het juiste sortiment kiezen is de strook grond  aangeplant.

Ter voorbereiding is in het najaar van 2013 een deel van de zwaar met kweekgras begroeide bodem afgedekt met karton. Twee maanden na aanleg is er een geringe druk van terugkomend kweekgras.

De tuin is zowel bedoeld voor de productie van eetbare gewassen als voor demonstratie. De initiatoren zijn Holger Breek, Jeroen Hooijmeijer, Li An Phoa en Huib Sneep.

Voedselbos Kralingen

Zou het niet prachtig zijn als we de openbare ruimte van Rotterdam en omgeving vergroenen op een duurzame manier en dat het aangelegde groen ook nog eetbaar is, weinig onderhoud vereist en nog generaties meekan?

Het 'officiele' aanplantmoment

Vanuit deze gedachte is de vrijwilligers werkgroep Voedselbos Kralingen ontstaan. Zo’n 18 vrijwilligers werken momenteel aan het verwezenlijken en het bekend maken van het Voedselbos (800m2). Het Voedselbos is op 15 december 2013 aangelegd in het park de Nieuwe Plantage, in de wijk Kralingen (het park is gelegen tussen de Oudedijk en Weteringstraat ter hoogte van de Jericholaan, klik hier

 Meer info hier.